Jaarverslag 2020

Algemeen

Het jaar 2020 is in belangrijke mate bepaald door de Coronacrises. Dit betrof ook de gemeente en de prioriteit voor de opvang van de gevolgen van deze crises. Veel van het in gang gezette en het voorgenomen beleid, ook betreffende het sociaal domein, is hierdoor minimaal sterk vertraagd.

Begin 2020 is de huidige voorzitter, Saar Spanjaard, benoemd. De raad is daarna met ondersteuning van een seachbureau gestart met de werving van nieuwe leden met als resultaat dat eind 2020 de ASD weer op goede sterkte is gebracht met de benoeming van een 6-tal nieuwe leden. Hiermee is er een nieuw elan in onder meer de ASD-processen ontstaan.  De ASD heeft ook besloten begin 2021 aandacht te schenken aan een aantal ASD interne procesaspecten alsook aan het organiseren van meer bekendheid van de ASD bij de burgers van Zoetermeer. Het College van B&W onderschrijft het belang hiervan en geeft hierin voluit steun. De Raad op haar beurt heeft te kennen gegeven veel belang te geven aan adviezen van de ASD aan het College op beleidsvoorstellen in het sociaal domein. Een aantal leden van de Raad en de ASD hebben in het najaar online kennis gemaakt.

Afgelopen jaar is er door de gemeente en de ASD geïnvesteerd in de verdere verbetering van de samenwerking en communicatie. Er is frequent overleg met de accounthouder voor de ASD vanuit de gemeente die ons vast aanspreekpunt zorgt ervoor dat we makkelijker (nadere) informatie en toelichting krijgen. Ook worden met regelmaat plannen toegelicht in de openbare vergaderingen van de ASD. In 2020 is er tien keer een openbare vergadering geweest, waarvan vier online.

Binnen de H10 is er georganiseerd overleg van voorzitters van de adviesraden. Elk kwartaal is er vergaderd over de zaken die binnen verschillende gemeenten liepen of was er een spreker uitgenodigd op een specifiek onderwerp.

Inhoudelijk zijn er op de volgende beleidsterreinen meer ingrijpende wijzigingen ingezet door het College waarover de ASD adviezen heeft uitgebracht.

Het werkbedrijf

De oprichting van het nieuwe werkbedrijf is te kenschetsen als een van de grote operaties binnen het sociaal domein. Over deze operatie heeft de ASD een eerste positief advies uitgebracht begin 2019. Dit betrof toen het voornemen. In de loop van 2019 zijn de vervolgstappen door de gemeente gezet in een projectaanpak. Uiteindelijk betrof de concretisering een samenstel van regelingen te weten: de liquidatie van het sociaal werkbedrijf DSW met een vereveningsregeling, een organisatie inrichtingsplan (OIP) voor het nieuwe werkbedrijf en een OIP voor een nieuw team inkomensondersteuning. Begin 2020 heeft de ASD desgevraagd een tweede advies gegeven.
Het nieuwe werkbedrijf is opgezet in een samenwerking met de gemeenten Leidschendam-Voorburg en Rijswijk. Enige afstemming met de desbetreffende adviesraden heeft ook plaatsgevonden. Op een aantal aspecten, die ook de belangen van burgers van Zoetermeer betreffen, heeft de ASD in haar advies nadrukkelijk gewezen op de noodzaak van prudente stappen en zo nodig flankerende maatregelen. Specifiek is stil gestaan bij de functie van regisseur inkomen omdat deze een belangrijke taak en verantwoordelijkheid heeft bij de eerste beoordeling van de casussen die zich aandienen. Samenwerking met andere voorzieningen met intake in het sociaal domein, is hierbij van belang.

Meedoen met meerwaarde (kadernota armoede, schuldhulpverlening en re-integratie)
Hier betreft het een proces dat begin 2019 is gestart bij de gemeente met betrokkenheid van een tweetal leden van de ASD. Eind 2019 is de ASD een officieel advies gevraagd waarop begin 2020 een advies is afgerond. In dit advies heeft de ASD haar waardering uitgesproken voor een bredere en een domein overstijgende aanpak van armoede. Op enkele punten heeft de ASD aandacht gevraagd en kritiek gegeven. Dit betreft o.a. de complexiteit van indicatoren om effecten te kunnen meten met als belangrijkste vraag of de goede indicatoren wel voorhanden zijn. Maar ook de samenhang in beleid en maatregelen kan bijdragen zoals aandacht voor gezondheid, analfabetisme en digibetisme, e.d. en zet in op aanpak van het probleem bij de bron. Aandacht voor schuldhulpverleningstrajecten is bepleit.

Gebiedsgerichte ondersteuning

In het voorjaar is de ASD gevraagd advies uit te brengen over een andere organisatie voor een deel van de WMO voorzieningen begeleiding en dagbesteding, de gesubsidieerde welzijnsactiviteiten en de preventieve jeugdactiviteiten. Het betreft een maatregel die al als voornemen onderdeel was van de perspectiefnota waarover de ASD eerder al een advies had uitgebracht. Positief met toen vooral aandacht om in het verdere proces cliënten en betrokken aanbieders te consulteren. In een reactie van B&W hierop is aangegeven dat deze betrokkenheid al eerder in het proces heeft plaatsgevonden.
In de nieuwe adviesaanvraag zijn zaken verder uitgewerkt en heeft de ASD nog eenzelfde positieve grondhouding over de wijziging. Wel met als belangrijke kanttekening dat het belasten van deze majeure verandering met een bezuinigingsdoelstelling zaken er niet makkelijker op maken. De ASD wijst er op dat er een grotere afstand ontstaat tussen gemeente en voorzieningen en dat daarmee qua verantwoordelijkheid ook rekening moet worden gehouden. Verder zijn garanties gevraagd op continuïteit in de zorg aan cliënten wat van belang is als gekozen wordt om met andere partijen verder te gaan een de nieuwe samenwerkingsorganisatie. Ook heeft de ASD geadviseerd een overgangsperiode aan te houden waarin de overgang naar het beoogde ene budget voor de nieuwe samenwerking kan plaatsvinden. Ook hier weer aandacht voor adequate inhoudelijke effectmeting naast die van efficiency en kosten.
Later in het uitvoeringsproces is de ASD gevraagd om een reactie op de gunningscriteria voor de aanbesteding van het nieuwe samenwerkingsverband. Dit overigens mede naar aanleiding van een discussie van het College met de Raad. In deze reactie adviseert de ASD met name enige flexibiliteit in eventueel noodzakelijke bijstellingen van het budget. Dit met name om de zorg aan cliënten te borgen.

Regionaal plan educatievoorzieningen

Op de valreep van 2020 heeft de ASD desgevraagd nog een kort advies gegeven op een voorgenomen aanpak voor een regionale opzet van de educatievoorzieningen. Het betreft een samenwerking met een aantal omliggende gemeenten waarbij Zoetermeer de regisseur is. De ASD heeft met name geadviseerd te borgen dat alle deelnemende gemeenten zich committeren om te beginnen met benoeming van een contactambtenaar in iedere gemeente.